Wyjazdy szkoleniowe nt. „Wprowadzania roślin zielarskich do uprawy”
Wyjazdy szkoleniowe nt. „Wprowadzania roślin zielarskich do uprawy, obróbki „pozbiorczej” pozyskiwanych z nich surowców oraz zaznajomienia rolników z możliwością wykorzystania tych roślin w praktyce (rolnik planuje zająć się przetwarzaniem uzyskanych w swoim gospodarstwie produktów)”
Tematyka poruszona podczas wyjazdów do rolników
Wskazówki do przygotowania rozsady oregano i lebiodki
Materiał rozmnożeniowy u greckiego oregano i lebiodki stanowią owoce (suche, niepękające), czyli rozłupki, nazywane potocznie nasionami. Są drobne, o brunatno-brązowej barwie i jajowato-kulistym kształcie. Masa 1000 nasion wynosi ok.0,1 g. Nasiona greckiego oregano wymagają stratyfikacji do prawidłowego kiełkowania. W tym celu należy je przechłodzić w temperaturze ok. 3-4°C przez ok. 3 tygodnie. Ze względu na wysokie wymagania temperaturowe tego podgatunku (wynikające z jego śródziemnomorskiego pochodzenia), zaleca się uprawę z rozsady przygotowanej w szklarni (może być nieogrzewana) lub tunelu foliowym. Nasiona wysiewa się wczesną wiosną do substratu torfowego lub odpowiednio przygotowanego podłoża ogrodniczego (np. kompost, torf wysoki, piasek: 3:1:1). Siewki należy przepikować, gdy mają wykształcone 1-2 liście właściwe. Prawidłowo przygotowana rozsada powinna mieć dobrze wykształcone organy podziemne i 3-5 liści właściwych. Przed wysadzeniem w pole rośliny należy zahartować (np. ograniczyć podlewanie, obniżyć temperaturę).
Foto 1. Sadzonki pędowe ukorzeniane w mnożarce, przygotowane do transportu
Zakładanie plantacji i uprawa
Greckie oregano, mimo, że pochodzi z cieplejszego klimatu, wydaje się dobrze znosić warunki klimatu umiarkowanego Środkowej Europy. Podgatunek ten osiąga porównywalny do lebiodki pospolitej plon ziela, przy zachowaniu specyficznych cech rośliny śródziemnomorskiej, m.in. wysokiej zawartości olejku eterycznego. Wymaga on słonecznego, najlepiej osłoniętego od wiatru stanowiska. Gleby pod uprawę powinny być średnio żyzne, o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie. Zważywszy, że plantacja greckiego oregano może być użytkowana przez kilka lat, zaleca się staranne przygotowanie pola, mające na celu poprawienie struktury gleby oraz dokładne odchwaszczenie. Plantacje powinny być zakładane z rozsady, którą należy wysadzać w rozstawie około 60 x 25 cm. Przy produkcji na mniejszą skalę można użyć sadzonek pędowych, przy czym taki sposób zakładania plantacji może być przydatny przy rozmnażaniu wyselekcjonowanych roślin o określonych parametrach jakościowych. Najczęściej stosowane terminy sadzenia to późno wiosenny oraz letni, rzadziej jesienny. Plantacja greckiego oregano powinna być systematycznie i starannie pielęgnowana. Szczególną uwagę należy zwrócić na utrzymanie pola wolnego od chwastów, ze względu na niebezpieczeństwo zanieczyszczenia surowca niepożądanym materiałem roślinnym. Plantacje lebiodki pospolitej należy zakładać w podobny sposób jak greckie oregano
Foto 2. Lebiodka w uprawie ekologicznej u rolnika
Foto 3. Ekologiczna uprawa lebiodki i oregano w gospodarstwie ekologicznym
Surowiec – zbiór i suszenie
Surowcem zielarskim pozyskiwanym u obydwu gatunków jest ziele czyli górne, ulistnione i niezdrewniałe części pędów. Surowiec ten zbiera się zwykle na początku kwitnienia roślin. W pierwszym roku wegetacji przeprowadzany jest jeden zbiór (Tab. 1), a począwszy od drugiego roku ziele ścina się także z drugiego (jesiennego) pokosu, który nie może być przeprowadzony później niż w drugiej połowie września. Bezpośrednio po zbiorze, ziele powinno być wysuszone w warunkach naturalnych (w cieniu, przewiewie i przy niezbyt grubej warstwie surowca) lub w suszarni ogrzewanej, w temperaturze nieprzekraczającej 35°C. Ziele obydwu podgatunków zaliczane jest do surowców silnie aromatycznych i dlatego po wysuszeniu powinno być bezzwłocznie pakowane w 3-warstwowe worki papierowe, a następnie przechowywane w możliwie chłodnym i przewiewnym magazynie.
